Vredeveen

Uit Historie Nietap-Terheijl

Een van de grootste boerderijen die in Nietap werd gebouwd, was het latere `Vredeveen', op de driesprong van wegen naar Leek, Terheijl en Roden. De grond waarop de boerderij werd gebouwd was eigendom van Maayke Sjourts, weduwe van de schrijver Willem Bavius, die toen al in Nietap woonde. In 1745 werd de boerderij voor het eerst opgegeven: "Het Huijs van de weduwe Bavius Als een nieuw getimmer bestaet (uit) Twee Kamers met de Ganck of middel kamer bestaat van sestien balken De Schuijre drie gebinten Het Koe Huijs lank 68 voet Somer Keukenthien wijt 13 voet lank 18 voet". Het 'Koe Huijs' geeft aan dat ook hier gekozen was voor een Friese schuur..

Foto van de kamer met goud op leer behang in Vredeveen.

Vermoedelijk om financiële redenen heeft zij maar kort het huis bewoond. In 1752 al verkocht zij de boerderij aan Pieter Hammink die in 1761 ook huize Thedema zou kopen. In 1752 wordt het geheel beschreven als "een plaisante en welbeleegene Buytenplaats, met deszelfs Moderne Behuyzinge, Schuure, Stallinge voor 8 paarden, 30 á 40 Koe Beesten (...) alles voor korte Jaaren uyt de grond getimmerd en aangelegt". Het landgoed Vredeveen was uitgestrekt zoals op een kaart uit het einde van de achttiende eeuw is te zien. Vanaf het huis liepen de landerijen 1150 meter zuidwaarts, de grootste breedte was ongeveer 500 meter. Aan de oostzijde werd het begrensd door de weg van Nietap naar het huis Terheijl, aan de zuidzijde door de singels van Terheijl. Ook behoorden landerijen aan de oostkant van het Leekstermeer bij de Matsloot tot het goed.

Van 1778 tot 1781 waren luitenant Jan Otto Fredzens en zijn vrouw Anna Maria van der Horst korte tijd eigenaar van de boerderij die in documenten dan voor het eerst Vredeveen wordt genoemd. In 1781 kwam Vredeveen voor de som van f 10.000 in bezit van de gebroeders Jacob en Abraham Santee, winkeliers te Nietap. Deze familie Santee was welgesteld want kort na deze aankoop kwam zij ook in het bezit van het landgoed Thedema.

Abraham Santee ging op Vredeveen wonen. In die jaren zal Vredeveen een schitterend en indrukwekkend huis geweest zijn met een rijk interieur. Een van de kamers was zelfs behangen met goudleerbehang, een zeer kostbare wandbekleding die bij de verkoop van Vredeveen in 1924 apart werd verkocht aan J.M.Morpurgus voor f 2.700. Na het overlijden van Abraham Santee in 1831 werd het huis door de erven verhuurd en de inboedel, waaronder "kabinetten, spelend uurwerk, klokken, tafels, spiegels, stoelen, koper, tin, aardewerk en uitmuntende bedden" werd te koop aangeboden. In 1836 werd Vredeveen met de landerijen verkocht. Eigenaar werd een schoonzoon van Abraham Santee, Geert Jannes Landweer die was getrouwd met Johanna Jacoba Santee. Geert Jannes Landweer overleed in 1839, zijn vrouw in 1857. Na het overlijden van Johanna verwierf hun zoon Jacob Copinga Landweer Vredeveen. In 1896 werd de nalatenschap van Jacob Copinga Landweer en zijn vrouw Deeuwerke Derks Scholma verdeeld onder hun zonen Geert Jannes Landweer Jacobzoon en Derk Garmts Landweer. Derk Garmts werd eigenaar van Vredeveen. Hij overleed in 1917 en liet Vredeveen na aan zijn broer Geert Jannes, Geert Jannes was belastingambtenaar en had een grote culturele belangstelling. Hij nam zitting in diverse besturen en commissies, onder andere voor het Provinciaal Museum in Assen waar hij ook woonde. Tot zijn dood in 1924 bleef hij daar wonen. Zijn erfgenamen verkochten toen Vredeveen aan de twee broers Date en Tunnis Vossema, landbouwers te Nuis. Nadat beide broers waren overleden, respectievelijk in 1942 en 1944, werd Vredeveen in 1947 toegewezen aan Pieter Huisman. Huisman verkocht de boerderij echter direct door aan Heerco Pieter Heersema en Sikke Sikkema, landbouwers te Nietap.

Vredeveen in 1960.

Zij kochten Vredeveen met een opmerkelijk doel. Zij veranderden het interieur zodanig dat het huis dienst kon doen als kerkgebouw voor de Gereformeerd Vrijgemaakte Gemeente van Leek. Hun erven verkochten Vredeveen in 1961 aan de kerkeraad van de Gereformeerde Vrijgemaakte Gemeente met de bepaling dat het alleen als kerkgebouw in gebruik mocht zijn. Enkele jaren later, in 1965 werd de uit 1908 daterende kerk in de Tolberterstraat van Leek door de Gereformeerd Vrijgemaakten aangekocht en was Vredeveen overbodig. De korte en enige periode dat Nietap een 'kerk' bezat was ten einde. Na een vergeefse poging om het gebouw op de monumentenlijst geplaatst te krijgen, werd het oude Vredeveen gesloopt.

==Bronnen==
Bron(nen):