De crisisjaren
In de dertiger jaren kregen vooral de kleine bedrijven zonder neveninkomsten het erg moeilijk. De overheid probeerde te helpen door wetten in te voeren ter bestrijding van overproduktie en werkloosheid. Door subsidies en prijsgaranties te geven hoopte de overheid zoveel mogelijk werkgelegenheid in stand te houden. De maatregelen waren vooral bedoeld voor arbeidsintensieve produkten met een relatief lage opbrengst. In 1934 werden alle afzonderlijke wetten, die waren ingevoerd vanwege de crisis in de landbouw, samengevat in de Landbouw-crisiswet.
De produkten waarvoor de boer subsidie had ontvangen en die bestemd waren voor veevoer, werden ongeschikt gemaakt voor menselijke consumptie. Het graan werd gekleurd met een onschuldige kleurstof en de aardappelen werden geprikt. De aardappelen lagen op een berg bij de boerderij en de controleur, meestal een 'collega-boer' 'wandelde' daar met zijn prikker (een apparaat met 20 tot 30 punten) doorheen. Tevens registreerde hij de opbrengst en de aardappelsoort. Ook de boeren van Nietap en Terheijl deden mee aan deze maatregel. W. Winter uit Leutingewolde kwam bijvoorbeeld te aardappelprikken.
Een andere maatregel was de instelling van de zogeheten 'Varkenscentrale' die van de boeren varkens opkocht. Het ging om varkens met een gewicht van ongeveer 200 pond die 'zouters' werden genoemd (vermoedelijk omdat het vlees ter conservering werd gezouten). De markt voor de Londense varkens' was toen al volledig ingestort.
In Peize werden de varkens uit deze streek waaronder die uit Nietap en Terheijl verzameld en geclassificeerd. Vandaar uit werden ze vervoerd naar de weegbruggen en vervolgens naar de slachterijen. Iedere maandag werden bij café De Waag in Nietap dergelijke varkens gewogen. Een belangrijke afnemer was het vleesexportbedrijf van de familie Van Dam en Co. in Leek.
De oorlog bracht op een dramatische wijze een abrupt einde aan de overschotten en lage prijzen. Voor veel boeren betekende dat, in materiële zin, een verbetering van hun situatie.
| Bron(nen): |
|
