De Leekster Tak

Uit Historie Nietap-Terheijl
11-persoons Ford, de eerste bus op de lijn Leek-Tolbert-Hoogkerk-Groningen. Eerste rit op 9-5-1925. Opnamedatum ± 1928.

In 1925 startte de heer Jan Veninga in Leek een busmaatschappij. Deze gaf hij de naam 'Leekster Tak' mee, ontleend aan het Leekster hulsttakje, dat schaatsers mee naar huis namen als bewijs dat ze op de schaats naar Leek waren geweest. Op 9 mei van dat jaar begon Veninga met de exploitatie van het traject Leek-Tolbert-Hoogkerk-Groningen.

Hij had daarvoor een elfpersoons Fordbusje aangeschaft. De heer Veninga, die eerst in Leek woonde, en toen met z'n wagenpark onder zogenaamde A-nummers reed, vestigde zich later in Nietap naast café Pestman, en moest vanwege het feit dat Nietap in de provincie Drenthe ligt, onder een D-nummer gaan rijden.

De concurrentie was in de beginjaren groot, maar door het uitbreiden van de diensten, het beschikken over een prima wagenpark en het stipt volgens de dienstregeling rijden, kon de Teekster Tak' zich uitstekend handhaven. De dienst Zevenhuizen-Leek-Oostwold- Groningen was de hoofdlijn. De standplaats in Groningen was bij melksalon 'de Kroon' aan het A-Kerkhof, en in Nietap hij café Pestman. Destijds werden er, bij wijze van extra service, ook pakjes vervoerd en boodschappen gedaan, voor onder anderen dokter Nanninga te Leek. Op de bussen konden fietsen worden meegenomen, evenwel voor eigen risico van de eigenaar. Laaghangende boomtakken zorgden er nog wel eens voor dat er een fiets van het dak viel.

Model Diamond T, 1937.

Tijdens de oorlog heeft de 'Leekster Tak' enkele jaren stil gelegen. Na de bevrijding ging de heer Veninga, die vier zoons in dienst had, vol goede moed weer van start. Het wagenpark bestond op een gegeven moment uit 12 bussen. Met diverse merken werd er door de jaren heen gereden, zoals: Dodge, Latil, Dion Bouton, Federal, Diamond-T, Austin, Volvo, Ford, Mercedes en Magirus.

De 'Leekster Tak' legde zich in latere jaren geheel toe op groeps- en tourvervoer en was in staat grote groepen te vervoeren. Er waren verschillende bussen, met onder andere 20, 30, 40, en later zelfs 46 zitplaatsen. Ook werd vaak vervoer verzorgd voor voetbalverenigingen. Bij kampioenswedstrijden is het wel voorgekomen dat er zes bussen tegelijk moesten worden ingezet. Kortom alle vervoer werd aangepakt alsmede de verhuur van luxe-auto's. De onderneming floreerde!

Leekster Tak.

De heer Jan Veninga, die op 6 augustus 1891 in Gasselte was geboren, overleed vrij plotseling in april 1957. Met hem ging de grondlegger van de 'Leekster Tak' heen. Men heeft hem gekend als een man met een grote werklust, hij was ook hoofdbestuurslid van de Bond voor Bedrijfsautoverhuur Nederland.

Het bedrijf werd nog korte tijd voortgezet door de weduwe van Veninga en drie zoons. De vierde zoon, J.Veninga jr., was al uit het bedrijf getreden. In september 1957 werd het bedrijf met tien autobussen, zonder de gebouwen, verkocht aan de vroegere concurrent, de ESA te Marum. Ook het personeel trad in dienst van de ESA, evenals de jongste zoon, H.Veninga, die nog een tijd lang het reisbureau voor de ESA te Leek bemande. Later werd hij chef exploitatie van de lijndiensten bij de ESA.

Veninga, rijschool rond 1950.

J.Veninga had inmiddels een rijschool opgezet en was daarbij ook nog caféhouder. Ook K. Veninga werd rijschoolhouder. Van de Veninga-bussen werden er zes in het wagenpark van de ESA opgenomen. De andere hebben, nog in de groene kleur, dienst gedaan bij het arbeidersvervoer door de ESA, maar werden later afgevoerd.

De 'Leekster Tak' is er in geslaagd om gedurende 32 jaar in het personenvervoer werkzaam te zijn. Steeds op goede en doelmatige wijze. Daardoor wist het bedrijf een zeer goede naam in de regio op te bouwen. Altijd stond het belang van de klant voorop. De gebouwen aan de J.P. Santeeweg, waar de onderneming vele jaren was gevestigd, bestaan nog wel, maar hebben in de loop der jaren uiterlijk een behoorlijke verandering ondergaan.

==Bronnen==
Bron(nen):